Afgelopen donderdag, op 17 oktober, was het Werelddag van Verzet tegen Armoede. Deze dag stond in het teken van het belang van waardig werk — een onderwerp dat vaak verder gaat dan alleen een goed salaris. Ides Nicaise, hoogleraar aan de KU Leuven, bracht naar voren hoe waardig werk voor velen niet zomaar een slogan is, maar echt een kwestie van leefbaar leven. En dat gaat niet alleen om financiële voordelen. We vergeten soms hoe belangrijk niet-financiële aspecten zijn, zoals autonomie, waardering en de kans om te groeien.
In deze blog wil ik die aspecten wat meer in de kijker zetten. Want werk is veel meer dan een loonstrookje aan het eind van de maand.
Het belang van niet-financiële voordelen
In onze maatschappij wordt werk vaak gezien als dé maatstaf voor succes. Maar terwijl salaris natuurlijk belangrijk is, is het de kwaliteit van het werk die ervoor zorgt dat we ons goed voelen. Zaken zoals autonomie (je eigen keuzes kunnen maken), waardering (erkenning krijgen voor wat je doet), en kansen om te leren en te groeien zijn minstens zo belangrijk voor een fijne, gezonde werkomgeving.
1. Autonomie: zelf de touwtjes in handen hebben
Autonomie op de werkvloer betekent dat je de ruimte krijgt om zelf beslissingen te nemen. Dit geeft niet alleen meer tevredenheid, maar zorgt er ook voor dat je je meer betrokken voelt. Onderzoek laat zien dat mensen met autonomie in hun werk creatiever zijn en meer verbonden raken met wat ze doen. Zelfs in banen waar je dat misschien niet meteen zou verwachten, zoals in de horeca of in fabriekswerk, maakt autonomie een verschil. Wist je dat arbeiders eerder voor een baan bij Quick kozen dan bij McDonald’s, omdat ze daar hun eigen uurrooster konden bepalen? Het is een goed voorbeeld van hoe belangrijk het is om controle te hebben over je eigen werk.
2. Waardering en zingeving: werk dat er toe doet
Waardering gaat verder dan een simpel schouderklopje. Het gaat om het gevoel dat je bijdrage aan je werkteam en organisatie erkend wordt. Iedereen wil het gevoel hebben dat wat ze doen ertoe doet, en dat geldt nog meer voor mensen die uit een kwetsbare positie komen, zoals laaggeschoolden of langdurig werklozen. Werk waar je trots op kunt zijn en waar je voor gewaardeerd wordt, draagt bij aan je gevoel van eigenwaarde en welzijn.
3. Leren en groeien: blijven ontwikkelen
De kans krijgen om te leren en te groeien is niet alleen belangrijk voor je carrière, maar ook voor je eigen ontwikkeling als persoon. Door medewerkers de mogelijkheid te geven om nieuwe vaardigheden te leren, stimuleren bedrijven een cultuur van continu leren. Dit maakt niet alleen je werkzekerder, maar het versterkt ook je zelfvertrouwen en motivatie. Dit is belangrijk voor iedereen, of je nu hoog- of laaggeschoold bent. Het zorgt ervoor dat je jezelf kunt blijven ontwikkelen en een bredere bijdrage kunt leveren aan de samenleving.
4. De basis moet goed zijn: stabiliteit en volwaardig werk
Natuurlijk, naast autonomie, waardering en groeikansen, moet de basis ook gewoon in orde zijn. Veel mensen, vooral zij die in precaire banen zitten of tijdelijke contracten hebben, ervaren weinig stabiliteit in hun werk. Dat leidt tot stress en onzekerheid, waardoor ze niet in staat zijn om op een gezonde manier hun leven op te bouwen. Zonder een stabiele basis blijft waardig werk een verre droom.
Waardig werk: een recht voor iedereen
De kern van dit verhaal? Waardig werk is geen loze kreet. Het is een recht dat iedereen zou moeten hebben, vooral voor mensen in kwetsbare situaties. Zij betalen vaak de hoogste prijs voor werk dat hen nét boven de armoedegrens houdt, als het dat al doet. Daarom moeten we streven naar een arbeidsmarkt waar niet alleen het salaris telt, maar ook de niet-financiële voordelen zoals autonomie, waardering, stabiliteit en kansen om te groeien.
Hoe zou jij vanuit je huidige rol er voor zorgen dat alle medewerkers in de organisatie waardig werk hebben?